Συχνό ερώτημα και πρόβλημα των λογοθεραπευτών κατά την έναρξη του αποκαταστατικού προγράμματος σε περιπτώσεις παιδιών με δυσλεξία, είναι η καταγραφή και ταξινόμηση των συμπτωμάτων τους και η ταξινόμησή τους ιεραρχικά, ακολουθώντας τον απαράβατο κανόνα της λογοπαθολογίας της σειριοθέτησης των αποκαταστατικών διαδικασιών σύμφωνα με την φυσιολογική εξέλιξη των παιδιών.
Πως όμως μπορούμε να ακολουθήσουμε την φυσιολογική πορεία ανάπτυξης των ικανοτήτων γραφής και ανάγνωσης σε ένα τεχνητό γλωσσικό σύστημα, όπως είναι ο ανθρώπινος γραπτός λόγος; Υπάρχει φυσιολογική πορεία εξέλιξης της γραφής και της ανάγνωσης;
Η απάντηση είναι όχι! Ο γραπτός λόγος αποτελεί ένα ανθρώπινο δημιούργημα, μια προσπάθεια απεικόνισης του προφορικού λόγου, η οποία αν και περιλαμβάνει πολλά εξελικτικά χαρακτηριστικά (ειδικότερα σε γλώσσες με μακρόχρονη ιστορία όπως η Ελληνική), εντούτοις παραμένει ατελές ανθρώπινο δημιούργημα, το οποίο εκούσια μαθαίνεται από τον άνθρωπο, σε αντίθεση με τον προφορικό, στον οποίο η εκμάθηση συντελείται ακούσια.
Για τον λόγο αυτό ο σχεδιασμός ενός αποκαταστατικού προγράμματος δεν μπορεί να ακολουθήσει κάποια σειρά αυτόματης φυσιολογικής εξέλιξης, ούτε κάποια σειρά σύμφωνα με το σχολικό πρόγραμμα εκπαίδευσης (το οποίο έχει ήδη αποτύχει στην προσπάθεια εκμάθησης του γραπτού λόγου).
Η απάντηση είναι όχι! Ο γραπτός λόγος αποτελεί ένα ανθρώπινο δημιούργημα, μια προσπάθεια απεικόνισης του προφορικού λόγου, η οποία αν και περιλαμβάνει πολλά εξελικτικά χαρακτηριστικά (ειδικότερα σε γλώσσες με μακρόχρονη ιστορία όπως η Ελληνική), εντούτοις παραμένει ατελές ανθρώπινο δημιούργημα, το οποίο εκούσια μαθαίνεται από τον άνθρωπο, σε αντίθεση με τον προφορικό, στον οποίο η εκμάθηση συντελείται ακούσια.
Για τον λόγο αυτό ο σχεδιασμός ενός αποκαταστατικού προγράμματος δεν μπορεί να ακολουθήσει κάποια σειρά αυτόματης φυσιολογικής εξέλιξης, ούτε κάποια σειρά σύμφωνα με το σχολικό πρόγραμμα εκπαίδευσης (το οποίο έχει ήδη αποτύχει στην προσπάθεια εκμάθησης του γραπτού λόγου).
Για μια πλήρη θεραπευτική προσέγγιση επιβάλλεται η διαφοροποίηση των συμπτωμάτων σύμφωνα με το είδος της γνωστικής ανεπάρκειας που οδηγεί στην ελλειμματική ανάγνωση και γραφή.
Σημαντικός παράγοντας κατά την αξιολόγηση της κάθε περίπτωσης, είναι η έρευνα των γνωστικών ικανοτήτων των παιδιών, και ειδικότερα των ικανοτήτων που αφορούν την λεκτική μνήμη, προσοχή και επεξεργασία. Οι πληροφορίες αυτές, αν και δύσκολα ανιχνεύσιμες σε παιδιά με δυσλεξία (λόγω της ηλικίας τους) μπορούν να διαφωτίσουν τις σύνθετες πτυχές της δυσλεκτικής διαταραχής και να υποβοηθήσουν στον σχεδιασμό του αποκαταστατικού προγράμματος.
Ταυτόχρονα, ο λογοθεραπευτής θα πρέπει να γνωρίζει και να μπορεί να ανιχνεύει τα διάφορα λάθη στην ανάγνωση και στην γραφή, και να μπορεί να τα ταξινομήσει σε διαφορετικές κατηγορίες, σύμφωνα με την γνωστική ανεπάρκεια που οδηγεί σε αυτά. Σύγχρονες έρευνες έχουν αποδείξει την ύπαρξη 3 βασικών κατηγοριών – λάθη ακουστικής-γνωστικής επεξεργασίας, λάθη οπτικής-χωροτακτικής επεξεργασίας και λάθη γλωσσικής-γνωσιακής επεξεργασίας.
Ταυτόχρονα, ο λογοθεραπευτής θα πρέπει να γνωρίζει και να μπορεί να ανιχνεύει τα διάφορα λάθη στην ανάγνωση και στην γραφή, και να μπορεί να τα ταξινομήσει σε διαφορετικές κατηγορίες, σύμφωνα με την γνωστική ανεπάρκεια που οδηγεί σε αυτά. Σύγχρονες έρευνες έχουν αποδείξει την ύπαρξη 3 βασικών κατηγοριών – λάθη ακουστικής-γνωστικής επεξεργασίας, λάθη οπτικής-χωροτακτικής επεξεργασίας και λάθη γλωσσικής-γνωσιακής επεξεργασίας.
Εστιάζοντας στην κυρίαρχη διαταραχή του κάθε παιδιού, ο λογοθεραπευτής μπορεί γρήγορα και εύκολα να επιτύχει μια πλήρη αποκατάσταση των συμπτωμάτων της δυσλεξίας, χωρίς να ταλαιπωρείται και ο ίδιος, προσπαθώντας να επιτύχει το επιθυμητό αποτέλεσμα, και το παιδί, καταβάλλοντας τις λιγότερες δυνατές προσπάθειες, και οι γονείς, αισθανόμενοι το αποτέλεσμα της θεραπείας.
Ανδρέας Ν. Μπέσσας, PhD.S.L.P.
Λογοπαθολόγος – Ειδικός παιδαγωγός
Ειδικός αποκαταστατικός ακοολόγος
SHARE THIS WITH:
